#

Nieuws

Nieuws overzicht

Het verhaal achter de platenhoes - OK Computer (1997) - RADIOHEAD

      "Er is een diehard Radiohead-fan geweest die heeft uitgezocht waar de snelweg op deze hoes van 'OK computer' zich bevindt. Via één of ander internetprogramma, een soort Google Street View, kwam hij erachter dat het een snelweg is in de Amerikaanse plaats Hartford, Connecticut. Als je fan van een muziekband bent, dan wil je per slot van rekening ook alles over de groep en de platenhoezen weten. Dat was bij mij over de muziekgroep Yes in de jaren zeventig. Ruim twintig jaar later geldt dat voor mijn zoon van 22 jaar voor Radiohead. Er is één verschil. Mijn vader verafschuwde Yes, ik heb Radiohead in mijn hart gesloten. Samen met mijn zoon ben ik inmiddels vier keer naar een liveconcert van Radiohead geweest. Het concert in Berlijn op het Lolapalooza-festival in 2016 staat op nr 1 van mijn lijstje beste liveconcerten allertijden. Zelfs beter dan de Yes-concerten. OK Computer van Radiohead wordt gezien als één van de beste albums allertijden. En terecht. Een wereldplaat. Ik had me nooit zo verdiept in de hoezen van Radiohead. Maar mijn zoon heeft een boek 'Welcome to the Machine' (waar ken ik die tekst van?) waarin in 250 pagina's het album volledig wordt geanalyseerd, inclusief de hoes en de binnenhoezen. Over de vaagheid van deze kunstwerkjes wordt veel gespeculeerd. Samen zijn we dit gaan uitpluizen. Fantastisch. Waar de coronatijd al niet goed voor is. De lijst van speculaties is eindeloos en er zal ongetwijfeld een aantal Radiohead-fans zijn die aanvullingen hebben (of zeggen dat het onzin is), maar toch wil ik een begin maken. De snelweg heb ik al genoemd. De tweede ontdekking is de link naar twee hoezen van Pink Floyd; 'Wish you were here' en 'Animals'. Op één binnenhoes zie je een silhouet van twee mannetjes. Dit wordt gezien als een link naar de twee zakenmannen op de hoes van 'Wish you where here'. En op de andere binnenhoes zie je een tekening van een varken. Dit wordt overduidelijk als link gezien naar het varken 'Algie' waarover ik in de column over 'Animals' heb verteld. Naar aanleiding van deze hint discussiëren mijn zoon en ik hierover. Valt Radiohead nu wel of niet in de categorie Progrock? De vergelijking met Pink Floyd wordt regelmatig gemaakt. Vijf jeugdvrienden uit een studentenstad (Pink Floyd - Cambridge; Radiohead - Oxford). De ontwerper van de hoezen Stanley Donwood is een jeugdvriend. Dat was bij Pink Floyd ook zo; in hun geval Storm Thorgerson. En zo kun je doorgaan. Maar mijn zoon vindt Progrock 'hobbitmuziek'. Gezien mijn lengte en voorkeur voor deze muziek noemt hij me regelmatig 'Frodo'. "Tegenwoordig heet dat Indie" legt hij uit. "Dat staat voor independent music. De teksten gaan veel meer over de rauwe werkelijkheid en de onvoorspelbaarheid van het leven en de muziek is experimenteler met allerlei invloeden uit de jazzmuziek, de postpunk en elektronische muziek". "Oké,oké", zeg ik dan, "maar die twee mannetjes en dat varken dan?" Hij duikt verder in het boek en even later komt hij tot de ontdekking dat Radiohead wel degelijk is beïnvloed door Pink Floyd en King Crimson. Plots schiet het me te binnen dat de titel van het boek 'Welcome to the Machine' een nummer is van 'Wish you were here'. Daar moet mijn zoon wel om lachen. De hoes van 'OK Computer' doet mij denken aan een boodschappenlijstje dat ik vergeten ben uit mijn broekzak te halen en in de was heeft gezeten. Verkreukelde beelden, letters die wazig zijn, inkt die is uitgelopen. "Dat is ook de bedoeling, pa". "Het staat symbool voor de onvoorspelbaarheid en vaagheid van het leven. Het noodlot en de dood liggen altijd op de loer." "Dat associeer ik toch meer met donker en zwart"; zeg ik dan. "Terwijl deze hoes toch over het algemeen vrij wit is". "Ja maar Stanley Donwood en frontman Thom Yorke willen hiermee een link maken naar de oosterse culturen waar wit de kleur van de dood is. Er wordt zelfs gespeculeerd dat de twee de kleur van gebleekte botten probeerden na te bootsen", leest mijn zoon uit het boek voor. Dat gaat mij toch iets te ver. Ik moet wel toegeven dat de teksten van frontman Thom Yorke vaak over de onvoorspelbaarheid van het leven gaan. Volgens hem is het leven één grote dikke mist. Letterlijk en figuurlijk voor hem. Het noodlot slaat regelmatig bij hem toe. Dat begon al als kind. Zeven operaties heeft hij aan zijn rechteroog gehad, met als gevolg dat hij een hangend ooglid heeft en slecht ziet. Verder heeft hij rond zijn twintigste een zwaar auto-ongeluk gehad. De airbag heeft zijn leven gered. Vandaar de titel van het eerste nummer van deze LP. En zijn vrouw en jeugdvriendin overleed op 48-jarige leeftijd aan kanker. De heruitgave 'OK computer' met extra nummers is aan haar opgedragen. Daar werd ik toch wel even stil van toen mijn zoon dit allemaal voorlas. We gingen verder met het analyseren van de hoes. Over de plaatjes 'Lost Child', de zwarte X, over de cijfers 18576397 op de achterkant van de hoes. Maar het gaat te ver om dat allemaal in deze column te beschrijven. Radiohead en de afzonderlijke bandleden Thom Yorke, Colin Greenwood, Jonny Greenwood, Ted O'Brain en Phil Selway zullen ongetwijfeld nog veel meer van dit soort prachtige albums produceren. Hun muziek is absolute klasse en er zijn al wereldwijd meer dan 25 miljoen exemplaren van hun muziek verkocht. "Ga je weer mee als Radiohead weer optreedt na de pandemie", vraagt mijn zoon. "Natuurlijk", zeg ik. "En mag ik dan in je VW-bus rijden?" "Uiteraard". Het heeft net zijn rijbewijs gehaald. Hij mist, net zoals ik, de muziekconcerten en de festivals enorm." Door Gerrit-Jan Vrielink

OP DE HOOGTE BLIJVEN

MELD JE AAN VOOR DE NIEUWSBRIEF EN ONTVANG INSPIRATIE, NIEUWS EN DE AGENDA DIRECT IN JE MAILBOX.

Naar inschrijven